Voordelen Systematische Review Een Systematische Review biedt - Een overzicht van al het beschikbare bewijs - Inzicht in de gebieden waarover kennis ontbreekt - Een kritische kijk op de kwaliteit van studies - Inzicht in de factoren die het effect van de aanpak beïnvloeden - Informatie over de inrichting van nieuwe studies Vervolg van pagina 5 Blijft belangrijk “Ik ben niet degene die gaat zeggen dat dierproeven niet meer nodig zijn,” stelt Hooijmans helder. “Die blijven belangrijk voor onder andere het onderzoeken van het effect en de bijwerkingen van nieuwe therapieën. Maar veel dierproeven zijn onnodig, doordat uit een systematische review zal blijken dat de conclusies al getrokken kunnen worden uit eerdere dierproeven. En waar proeven wél gedaan moeten worden, zal dezelfde systematische review ervoor zorgen dat het onderzoek beter opgezet wordt, waardoor de vertaalbaarheid naar de patiënt aanzienlijk kan verbeteren. Dat laatste is nu vaak een probleem. Bijvoorbeeld doordat niet de meest optimale diermodellen gebruikt worden. Daarnaast zie je dat er te weinig rekening wordt gehouden met de verschillen tussen mens en dier en dat het design van de studie op mens en dier vaak niet overeenkomt, waardoor de dierproeven feitelijk ongeschikt zijn om conclusies uit te trekken. En dan is er nog de zogenaamde publicatiebias: we zien een flinke vertekening van de resultaten bij een systematische review, doordat bij wetenschappelijk onderzoek de positieve resultaten wel, maar negatieve resultaten of studies zonder duidelijk effect vaak niet gepubliceerd worden. Daar moeten we voor compenseren.” In het oog springend Het eerst uitvoeren van een systematische review moet de standaard worden bij de opzet van nieuwe dierproeven, betoogt Carlijn Hooijmans. “Op die manier kan worden voorkomen dat dierproeven en klinische studies onnodig worden herhaald. Bovendien zal misinterpretatie van resultaten van dierstudies duidelijk verminderen doordat duidelijk wordt waar er wat schort aan het huidige bewijs. Dat zal ook de veiligheid voor patiënten verhogen. Ik verwacht bovendien dat de kwaliteit van dierexperimentele studies beter wordt door de toenemende transparantie.” Maar voor dit artikel het meest in het oog springend: Hooijmans blijkt dankzij systematische reviews vaak nieuwe robuuste resultaten te kunnen presenteren, zonder maar één dier zelf te gebruiken. Ze geeft nog één voorbeeld uit de oncologie: “Er werd gesuggereerd dat de anesthesie die gebruikt wordt bij de operatie om een tumor te verwijderen, invloed zou kunnen hebben op het uitzaaien van de kanker. Dat hebben we onderzocht op basis van bestaand proefdieronderzoek. Door in een systematische review al het bestaande onderzoek te bekijken en te wegen, konden we concluderen dat lokale verdoving dat effect zeker niet heeft, maar dat een narcose via inademing dat risico mogelijk wel heeft. Dus daar moet het vervolgonderzoek bij mensen zich meer op richten. Zo helpt de systematische review de wetenschap en proefdieren, maar bovenal patiënten.” 06 Radboud Report Oncologie Pagina 5

Pagina 7

Voor boeken, online jaarverslagen en onderwijs catalogussen zie het Online Touch CMS beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw uitgaven.

Radboud Report Oncologie Nr. 1 2020 Lees publicatie 2Home