Medisch bioloog aan het Radboudumc dr. Frank Nijsen werkt al sinds 1994 aan minuscule radioactieve bolletjes met ongeveer de doorsnede van een haar. Deze piepkleine bolletjes kunnen een optie bieden voor patiënten met levertumoren die niet operabel zijn en die de reguliere behandelingen al hebben ondergaan. Want met deze zogenaamde holmiumbolletjes kan Nijsen deze tumoren zeer doelgericht van zeer dichtbij bestralen. Nijsen: “De bolletjes bevatten het radioactieve element holmium-166. We injecteren tientallen miljoenen bolletjes via een katheter door de lies in de leverslagader. In deze slagader worden ze meegenomen door het bloed, waarna ze in de allerkleinste bloedvaten van de tumor vastlopen. Idealiter exact daar, waar we ze hebben willen. Zo bestralen we de tumor van binnenuit met minimale schade aan het gezonde leverweefsel. Op deze manier zetten we deze techniek, die radioembolisatie heet, al sinds 2009 in bij de palliatieve zorg voor patiënten met leverkanker. Vaak met succes. Maar nu wil ik een stap verder gaan…” Optimaliseren Frank Nijsen is als onderzoeker verbonden aan de afdeling Radiologie, Nucleaire Geneeskunde en Anatomie en werkzaam binnen het onderzoeksthema Tumoren van het maag­darmstelsel. Hij kwam een aantal jaren geleden vanuit het UMC Utrecht naar Radboudumc. Zo wilde hij een volgende stap in zijn onderzoek zetten: “Het Radboudumc heeft speciale MITeC operatiekamers. Daar kunnen we met hoge resolutie MRI­opnames de exacte locatie van de radioactieve holmiumbolletjes tijdens de behandeling zichtbaar gaan maken. Dat maakt dat we tot een beeldgestuurde behandeling kunnen komen. We zien exact hoeveel van de bolletjes de tumoren bereikt hebben en kunnen de bolletjes mogelijk actief sturen als we een specifieke tumor onvoldoende bereiken. Zo kunnen we de dosering en de plaatsing van de bolletjes optimaliseren. Uiteindelijk denken we op deze manier een veel hogere dosering holmium­166 bij de tumor te krijgen en zo meer effect te bereiken. Eerder zagen we bij een aantal patiënten dat de bolletjes niet goed werden verdeeld, waardoor een groot gedeelte van de tumor onvoldoende behandeld werd. Dat willen we dankzij de toediening tijdens een MRI­scan gaan verbeteren.” Zichtbaar Er zijn meer soorten radioactieve bolletjes in gebruik, bijvoorbeeld bolletjes met het isotoop yttrium­90. Maar deze bolletjes zijn niet zichtbaar op de MRI. De microscopisch kleine radioactieve holmiumbolletjes zijn dat wél. Ze zijn een eigen vinding van de onderzoeksgroep van Nijsen. De productie ervan is inmiddels ondergebracht in de spin­off Quirem Medical, waar Nijsen als parttimewetenschappelijk adviseur bij betrokken is. In 2015 verkregen ze de CE­markering; het benodigde veiligheidscertificaat om patiënten in Europese ziekenhuizen te kunnen behandelen. Nijsen: “Daarmee is bevestigd dat de behandeling voldoet aan de wettelijke eisen. De behandeling met deze bolletjes wordt nu al in vele Europese landen toegepast. Wij willen nu vooral verder aantonen dat de behandeling effectiever kan worden.” Grotere studie Er zijn inmiddels verschillende studies gestart met interessante eerste resultaten. Nijssen: “Maar nu is het tijd voor een grotere studie waarbij we 44 patiënten willen gaan behandelen. De helft krijgt de normale behandeling met holmium­166 bolletjes en de andere helft de behandeling met dezelfde bolletjes, maar die we dan toedienen in de MRI. Daarbij willen we de moge lijkheid creëren om de verdeling en hoeveel heid van de bolletjes aan te passen om tot een betere uitkomst te komen voor de patiënt. We hebben de volledige routing daarvan in de afgelopen maanden gecheckt bij patiënten met levertumoren en weten ondertussen dat dit mogelijk is.” Frank Nijsen verwacht veel van de radioembolisatie in combinatie met MRI: “De behandeling kan specifiek op de patiënt en de tumor toegesneden worden. Dat is wereldwijd nog nooit eerder gedaan. We verwachten dat dit zal leiden tot een betere overleving en kwaliteit van leven van de patiënten, maar dat moet uiteraard aangetoond worden met dit lopende onderzoek.” Frank Nijsen: "We bestralen de levertumor van binnenuit met een beeldgestuurde behandeling." Radboud Report Oncologie 13 Pagina 12

Pagina 14

Voor drukwerk, online tijdschriften en vaktijdschriften zie het Online Touch online publisher CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een webshop in uw archief.

Radboud Report Oncologie Nr. 2 2020 Lees publicatie 1Home